တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များနှင့် ၎င်းတို့၏အမေရိကန်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ၏ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ အူလမ်းကြောင်း တွင်းရှိ ဘက်တီးရီးယားတစ်မျိုးသည် ဆေးလိပ်ကြောင့်ကပ်ငြိလာသော နီကိုတင်းဓာတ်ကို ထိရောက်စွာ ချေဖျက်ပေးနိုင်သည့် ဓာတ်ပစ္စည်းတစ်မျိုးကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။
အဆိုပါအူလမ်းကြောင်းဘက်တီးရီးယားများဖြင့် နီကိုတင်းဓာတ်ထည်သွင်းပေးထားသည့် ကြွက်များတွင်စမ်းသပ်ရာ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ နီကိုတင်းပါဝင်မှုကို လျှော့ချနိုင်ခဲ့ကြောင်း Nature ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားသော နောက်ဆုံးလေ့လာမှုတစ်ခုအရ သိရသည်။
ယခုနှစ်တွင် ကလေး ၉၉ ဦးသေဆုံးမှုနှင့် ပြင်းထန်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု မြင့်တက်လာခြင်းတို့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေချိန် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် ရောင်းချနေသော ဆေးရည်အချို့တွင် ကလေးများ၌ သေစေနိုင်သော ပြင်းထန်ကျောက်ကပ်နာ (AKI) နှင့် ဆက်စပ်နေသည့် ဓာတ်ပစ္စည်းများပါဝင်နေသည်ဟု အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်တွင် အင်ဒိုနီးရှားကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ဗိုက်ဆာလွန်းရင် ဗိုက်အောင့်သလို၊ အစာအိမ်နာသလို ခံစားဖူးကြတယ်မလား။ အဲဒီလိုနာကျင်မှုက ပုံမှန်ဖြစ်ပြီး တစ်ခုခုစားလိုက်ရင် ပျောက်သွားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တချို့လူတွေကတော့ ဆန့်ကျင်ဘက်ပါပဲ။ သူတို့ရဲ့ဗိုက်က ထမင်းစားပြီးရင် နာလာတတ်ကြပါတယ်။ ထမင်းစားပြီးတဲ့နောက် ဗိုက်အောင့်တာက တစ်ခါတလေဆိုရင်တော့ ပုံမှန်ပါပဲ။ နေ့တိုင်းဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ဖို့ လိုလာပါပြီ။ မကြာခဏဗိုက်အောင့်တာ၊ အစာအိမ်နာတာက ကျန်းမာရေးအခြေအနေရှိနေတယ်ဆိုတာ ညွှန်ပြနေပြီး ချက်ခြင်း ဆေးကုသမှုခံယူဖို့ လိုပါတယ်။ ထမင်းစားပြီးနောက် ဗိုက်အောင့်တာ၊ အစာအိမ်နာတာဖြစ်ရခြင်းအကြောင်းအရင်းတွေကတော့
ရှမ်းပြည်နယ်၊ တာချီလိတ်မြို့၌ အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက် နံနက် ၇ နာရီ ၃၀ မိနစ်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးပါ ကော်ဖီထုတ်တစ်မျိုးအား သောက်သုံးမိ၍ သံဃာတော်တစ်ပါးနှင့် အမျိုးသားလေးဦး သတိလစ်မေ့မြောခဲ့ကြောင်း ဒေသလူမှုကူညီရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။
အဆိုပါ ဖြစ်စဉ်မှာ တာချီလိတ်မြို့၊ ကျောက်တောင်ရပ်ရှိ နတ်မောက်ရွှေသူဌေးကုန်း ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း၌ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဆရာတော် ဥူးကေလာသ သက်တော်(၅၄)နှစ်၊ ဦးပြုံးမောင်(၅၃)နှစ်၊ ကိုနှင်းသန့်အောင် (၃၂)နှစ်၊ ကိုရဲကိုမျိုး(၁၉)နှစ် နှင့် ကိုထိန်လင်းဦး(၂၇)နှစ်တို့ သတိလစ်မေ့မြောခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
(၁၆-၁၀-၂၀၂၂) ရက်နေ့၊ ည (၈:၀၀) နာရီမှ (၁၇-၁၀-၂၀၂၂) ရက်နေ့၊ ည (၈:၀၀) နာရီအတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း (၁၀,၉၈၁) ခုအား စစ်ဆေးပြီးစီးခဲ့ရာ COVID-19 ရောဂါ ဓာတ်ခွဲ အတည်ပြုလူနာသစ် (၂၈၄) ဦး တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယနေ့အတွက် ရောဂါပိုး တွေ့ရှိမှု ရာခိုင်နှုန်းမှာ (၂.၅၉) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါသည်။
(၁၂-၁၀-၂၀၂၂) ရက်နေ့၊ ည (၈:၀၀) နာရီမှ (၁၃-၁၀-၂၀၂၂) ရက်နေ့၊ ည (၈:၀၀) နာရီအတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း (၁၀,၉၄၅) ခုအား စစ်ဆေးပြီးစီးခဲ့ရာ COVID-19 ရောဂါ ဓာတ်ခွဲ အတည်ပြုလူနာသစ် (၃၁၀) ဦး တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယနေ့အတွက် ရောဂါပိုး တွေ့ရှိမှု ရာခိုင်နှုန်းမှာ (၂.၈၃) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါသည်။
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက် ည ၈ နာရီထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၄ နာရီအတွင်း ကိုဗစ် အတည်ပြုလူနာသစ် ၃၄၆ ယောက်ထပ်မံတွေ့ရှိတယ်လို့သိရပါတယ်။ အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက် ည ၈ နာရီကနေ အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက် ည ၈ နာရီအထိ ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၁၁,၃၅၀ ခုကို စစ်ဆေးခဲ့တာဖြစ်ပြီး ပိုးတွေ့ ရာခိုင်နှုန်း ၃.၀၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွှတ်ပြီး အာဟာရပြည့်ဝတဲ့အသီးခြောက်တွေအကြောင်းပြောမယ်ဆိုရင် ဇယားရဲ့ထိပ်ဆုံးမှာ အမြဲတမ်းရှိနေတဲ့ စပျစ်သီးခြောက်ကို ချန်ထားခဲ့လို့မရပါဘူး။ အခြောက်ခံထားတဲ့ စပျစ်သီးခြောက်က ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းတဲ့အပြင် အရသာလည်းရှိပါတယ်။ စပျစ်သီးက အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့တွေသိပြီးသားပါ။ စပျစ်သီးကို အခြောက်ခံလိုက်မယ်ဆိုရင် အာဟာရဓာတ်ပိုများပြီး ကယ်လိုရီသိပ်သည်းစေပါတယ်။
စပျစ်သီးခြောက်က အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသကနေ ဖြစ်လာတာဖြစ်ပြီး ဉပရောပနိုင်ငံတွေမှာ တဖြည်းဖြည်း လူသိများလာခဲ့တာပါ။ အဲဒီအချိန်တုန်းက စပျစ်သီးခြောက်ကို အစာအဆိပ်သင့်တာကို ကုသဖို့အတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။ အခုတော့ ကမ္ဘာ့တစ်ဝှမ်းမှာ စားသုံးကြတဲ့သစ်သီးခြောက်ဖြစ်ပြီး Smoothie၊ ဖျော်ရည်၊ ဒိန်ချဉ်၊ အုတ်ဂျုံတွေမှာ ထည့်ပြီးစားသုံးလာကြပါတယ်။
ကိုဗစ်-၁၉ ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးထိုးထားပါက ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့်သေဆုံးနိုင်ခြေမှာ ၁.၅ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ (၂၈-၁-၂၀၂၂) ရက်နေ့မှ (၇-၉-၂၀၂၂) ရက်နေ့အထိ တွေ့ရှိရတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူတွေရဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ် ဆေးထိုးနှံထားရှိမှု အခြေအနေတွေ ကို ဆန်းစစ်ချက်အရ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားသူတွေရဲ့ (၈၄.၁) ရာခိုင်နှုန်းမှာ ကာကွယ်ဆေးလုံးဝ ထိုးနှံထားခြင်း မရှိသူတွေနဲ့ ကာကွယ်ဆေး အကြိမ်ပြည့်မထိုးနှံထားတဲ့သူတွေ ဖြစ်ကြပြီး (၁၄.၄) ရာခိုင်နှုန်းမှာ ကာကွယ်ဆေး အကြိမ်ပြည့် ထိုးနှံ ထားရှိသူတွေဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေကြားမှာ ကော်ဖီသောက်သုံးတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကွဲလွဲမှုတွေရှိနေပါတယ်။ သိပ္ပံနည်းအရတော့ ကော်ဖီသောက်ခြင်းမှာ ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများစွာရှိပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး မကောင်းတဲ့အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အလားလာရှိတယ်ဆိုတာကလည်း ငြင်းလို့မရပါဘူး။ ကော်ဖီက သင့်ကို လန်းဆန်းတက်ကြွစေတယ်။ စိတ်ခံစားချက်ကောင်းစေတယ်။
အာရုံစူးစိုက်နိုင်စွမ်းတိုးစေတယ်။ ဉီးနှောက်လုပ်ဆောင်ချက်ကောင်းစေပါတယ်။ ကော်ဖီစေ့မှာ နာတာရှည်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဖြတ်တောက်ပေးနိုင်တဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ အန်တီအောက်စီဒန့်ဓာတ်တွေပါဝင်ပါတယ်။ ကော်ဖီကို နည်းစနစ်မှန်မှန်နဲ့သောက်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒီကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးတွေကို ရနိုင်မှာပါ။ သင်က ကော်ဖီချစ်သူဖြစ်တဲ့အတွက် ကော်ဖီသောက်တဲ့နေရာမှာ ကျွမ်းကျင်နိုင်ပေမဲ့ သင်သတိမထားမိရင် တစ်ခုခုမှားယွင်းသွားနိုင်ပါတယ်။
