ဇီကာကူးစက္မႈ အေရးေပၚအေျခအေန သတ္မွတ္ခ်က္ကို ဘရာဇီး ႐ုပ္သိမ္း

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈသည္ အေရးေပၚအေျခအေနအဆင့္တြင္ မရွိေတာ့ေၾကာင္း ဘရာဇီးအာဏာပိုင္မ်ားက ထုတ္ျပန္ေၾကညာလုိက္သည္။ ဘရာဇီးတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ႏွစ္ခန္႔က အဆိုးရြားဆံုး က်န္းမာေရးျပႆနာ တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည့္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈသည္ ယခုႏွစ္ဇန္နဝါရီမွ ဧၿပီလအတြင္း ၉၅ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလ်ာ့ပါးက်ဆင္း သြားေၾကာင္းသိရသည္။

ျခင္မ်ားသယ္ေဆာင္လာေလ့ရွိသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္သည္ သာမန္လူမ်ားတြင္ ႀကီးႀကီးမားမား ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိ ေသာ္လည္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားထံကူးစက္ပါက ေမြးဖြားသည့္ကေလးသည္ ေမြးရာပါ ဦးေခါင္းေသးငယ္သည့္ ခၽြတ္ယြင္းမႈမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေၾကာင္း ဆရာဝန္မ်ားက သတိေပးခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္း ဘရာဇီးတြင္ မူမွန္မဟုတ္ဘဲ ေမြးရာပါဦးေခါင္းေသးငယ္ေသာ ကေလးငယ္ ေထာင္ဂဏန္းမွ် ေမြးဖြားခဲ့ရာ ဇီကာႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ဆက္စပ္မႈရွိမည္ဟု သုေတသီမ်ားက ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ရီယိုဒီ ဂ်ေန႐ိုး အိုလံပစ္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနေသာကာလတြင္ ဇီကာကူးစက္မႈ အႏၲရာယ္သည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အျမင့္ဆံုး အဆင့္ထိ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။

ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖဲြ႔ႀကီး (WHO)သည္ ႏိုင္ငံတကာ က်န္းမာေရးျပႆနာတစ္ခုအျဖစ္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကို သတ္မွတ္ထားရာမွ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ယင္းေၾကညာခ်က္ကို ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။ ဇီကာသည္ အနည္းဆံုး ကမာၻ႔ႏုိင္ငံ ၃၀ နီးပါးကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ဆိုးဆိုးရြားရြား စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႔ ခဲ့သည့္ ဘရာဇီးတြင္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ အေရးေပၚအေျခအေနကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာကတည္းက ေၾကညာ ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ ျခင္ႏွိမ္နင္းေရးကို ဖိဖိစီးစီး အရွိန္ျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီမွ ဧၿပီလအတြင္း ဇီကာကူးစက္မႈမွာ ၇၉၁၁ ခုရွိခဲ့ၿပီး ယင္းမတိုင္မီ တစ္ႏွစ္က အလားတူကာလ တြင္ ၁၇၀၅၃၅ ခုထိရွိခဲ့ေၾကာင္း ဘရာဇီးက်န္းမာေရးဌာန တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေၾကညာသည္။ ယမန္ႏွစ္က ဇီကာႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ေသဆံုးသူ ၈ ဦးထိရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္တြင္ အေသအေပ်ာက္ လံုးဝမရွိဟုလည္း သိရ သည္။

ပံုမွန္အားျဖင့္ ဇီကာသည္ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ိဳးမဟုတ္ေသာ္လည္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ျပင္းထန္လာ ျခင္းကို ခံႏုိင္ရည္မရွိသူမ်ား အသက္အႏၲရာယ္ ထိခုိက္ေလ့ရွိသည္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ယူဂႏၶာႏုိင္ငံရွိ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္တစ္ခုတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေဖာ္ထုတ္ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယား၌ လူသားကို ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈ ပထမဆံုးအႀကိမ္ မွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ အာဖရိက၊ အေ႐ွ႕ေတာင္အာရွ၊ ပစိဖိတ္ကၽြန္းစုမ်ား၌လည္း ဇီကာကူးစက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚဖူး သည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ ဘရာဇီး၌ စတင္ျဖစ္ပြားသည့္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈမွာ အဆိုးရြားဆံုး အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သည္။

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကို ကုသသည့္ ေဆးဝါးမရွိေသးဘဲ ကာကြယ္ေဆးကိုလည္း စမ္းသပ္ဖန္တီးေနဆဲျဖစ္သည္။ ယင္း ဗုိင္းရပ္စ္ကို ကာကြယ္ရန္ အေျခခံအက်ဆံုး နည္းလမ္းမွာ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ ေရွာင္လႊဲရန္ႏွင့္ ျခင္ႏွိမ္နင္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္သာရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ # 7 Day