ယခင္သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ကမၻ ာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၫႊန္းကိန္းတိုးတက္လာ

စီးပြားေရးႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕အစည္း(The Institute for Economic and Peace) ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္ အရ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ အတြက္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညႊန္း ကိန္း(2016 Global Peace Index) တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၁၅ ျဖင့္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႕သည္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးရရွိရန္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ၁၄ဖြဲ႕အၾကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းက လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားကိုလည္းေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည့္သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုး ႏိုင္ခဲ့သည္။

စီးပြားေရးႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕အစည္း(The Institute for Economic and Peace) ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ၂ဝ၁၃ခုႏွစ္တြင္အဆင့္ ၁၄ဝ၊ ၂ဝ၁၄ခုႏွစ္တြင္ အဆင့္ ၁၃၆၊ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အဆင့္ ၁၃ဝ ရရွိခဲ့ၿပီး ႏွစ္စဥ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညႊန္းကိန္းမ်ား တိုးတက္လာျခင္းျဖစ္သည္။

Global Peace Index အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတိုင္းတာရာ၌ တိုက္ပြဲမ်ား၊စစ္ပြဲမ်ားရွိမရွိ တစ္ခုတည္း ကိုၾကည့္ၿပီး သတ္မွတ္ျခင္းမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈရွိမရွိ၊ လံုျခံဳေရးအေျခအေန၊ ေဘးကင္းမႈ အေျခအေန၊ လူသတ္မႈအေရအတြက္၊ ႏိုင္ငံေရးအၾကမ္းဖက္မႈ အေျခအေန၊ တပ္မေတာ္မွထိန္းခ်ဳပ္စြက္ဖက္မႈပမာဏ၊ ဂ်ီဒီပီအေရ အတြက္၊ ျပည္တြင္းၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈႏွင့္ ျပည္ပၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈ အေျခအေနမ်ားကို တိုင္းတာသည့္အခ်က္အလက္မ်ားေပၚတြင္ မူတည္သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
”ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကိုျပန္ၾကည့္ရင္ ၂ဝ၁၁မွာ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ဟာ ေကအိုင္ေအႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အခ်ဳိ႕ တိုက္ပြဲေတြစျဖစ္ ခဲ့တယ္။ ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္ကုန္မွာျပင္းထန္လာတယ္။ ၂ဝ၁၃ ေမလေလာက္ ကစၿပီး တိုက္ပြဲေတြထိုးက်သြားတယ္။ ထိုးက်သြားၿပီးေတာ့ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ကုန္ေလာက္ကေနစၿပီး ၂ဝ၁၄တစ္ႏွစ္လံုးကိုေျပာမယ္ဆို လြတ္ လပ္ေရးရၿပီးကတည္းကအၿငိမ္းခ်မ္းဆံုးႏွစ္လို႕ေျပာလို႕ရတယ္။တိုက္ပြဲ အရေရာ၊လူအေသအေပ်ာက္အရေရာ၊တိုက္ပြဲနဲ႕ပတ္သက္ၿပီးအရပ္သား ေတြေသေပ်ာက္မႈအရေရာေပါ့” ဟုအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေစာင့္ၾကည့္ႀကီး ၾကပ္ေရးေကာ္မတီမွတာဝန္ရွိသူေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးကေျပာသည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္(MNDAA) ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ႕တို႔ တိုက္ပြဲမ်ားျပင္း ထန္စြာျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္တြင္ ေနျပည္ေတာ္ကြန္ဗင္းရွင္းစင္တာ(၂)တြင္ တစ္ႏိုင္ငံ လံုးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္(Nation wide Ceasefire Agreement – NCA)ကို က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္ကို ျပည္တြင္း သက္ေသ ၂၁ဦး၊ ႏိုင္ငံတကာသက္ေသေျခာက္ဦးတို႔ကသက္ေသအျဖစ္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံ ၅ဝမွ သံတမန္မ်ားေရွ႕ေမွာက္တြင္လည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
”၂ဝ၁၅မွာေတာ့ ကိုးကန္႔တိုက္ပြဲေတြျဖစ္လာတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ လာေပမဲ့ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့တယ္။ လက္မွတ္ေရးထိုး ႏိုင္ခဲ့တဲ့အက်ဳိးဆက္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအညႊန္းကိန္း တက္လာတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တခ်ဳိ႕အဖြဲ႕ေတြ လက္မွတ္မထိုးႏိုင္ေသာ္လည္းႏွစ္ဖက္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ထားတဲ့အဖြဲ႕ေတြရွိတယ္။ ဒီလိုႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ၊ NCA လို အားလံုးပါဝင္တဲ့သေဘာတူညီ ခ်က္ေတြလုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပဋိပကၡဟာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မတိုင္မီက တုိက္ပြဲေတြဆက္ရွိေနေပမဲ့ ေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ်ာ့က်သြားတယ္။ ရခိုင္ဘက္မွာ တိုက္ပြဲအခ်ဳိ႕ျဖစ္ ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ဟာ ထက္ဝက္ေက်ာ္ေလွ်ာ့က်သြားတယ္”ဟု ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။

ယခင္အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းတို႔ ေဆြးေႏြးသေဘာတူထားသည့္ၿဃဗ သေဘာတူညီခ်က္ကို အေျခခံ၍ လက္ရွိအစိုးရမွ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။
၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္တြင္ NCA လက္ မွတ္ထိုးထားသည့္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားမရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွ ယခု အခ်ိန္အထိ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္သံုးႀကိမ္သာထိေတြ႕ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းထိေတြ႕မႈသည္ KNU ႏွင့္တစ္ႀကိမ္၊ RCSS ႏွင့္ ႏွစ္ႀကိမ္ထိ ေတြ႕ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းထိေတြ႕မႈမ်ားသည္ အေသးစားထိေတြ႕မႈမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးကရွင္းျပသည္။

ယခုႏွစ္အတြက္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညႊန္းကိန္းအရ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၆၃ ႏိုင္ငံအနက္ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ အဆင့္ ၁၆၃ တြင္တည္ရွိသည္။ ထို႔ေနာက္ ေတာင္ဆူဒန္၊ အီရတ္၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ ဆိုမာလီယာႏိုင္ငံတို႔သည္ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ၏အဆင့္ ေနာက္တြင္ ရပ္တည္လ်က္ရွိသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၂ဝ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကအဆင့္ ၁၁၅ႏွင့္ အေမရိကန္က အဆင့္ ၁ဝ၃ ျဖင့္ ရပ္တည္လ်က္ရွိသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယေန႔ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးၫႊန္းကိန္း မ်ားတုိးတက္လာျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္တြင္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရလဒ္ေကာင္း မ်ားကုိ ယခုအခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံသားမ်ားလက္ေတြ႕ခံစားေနရျခင္းျဖစ္သည္။

အင္းသားႀကီး