တတိယကမၻာစစ္ စတင္ေနၿပီ ႐ုရွားနိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ကၽြမ္းက်င္သူက ဆို

နိုဝင္ဘာ ၁

ကမၻာလုံးဆိုင္ရာစစ္ပြဲအသစ္သည္ တစ္ခုတည္းေသာ အဓိကအခ်က္မဟုတ္ဘဲ ေရာယွက္ေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားအျဖစ္ ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ Fyodor Lukyanov သည္ ၂၀၂၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ဂါဇာရွိ ဒုံး က်ည္တိုက္ခိုက္မႈအတြင္း ေပါက္ကြဲမႈမ်ားမွ မီးခိုးမ်ားထြက္လာသည္ဟု အစၥေရးနိုင္ငံ Sderot ၿမိဳ႕မွ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသည္။

တတိယကမၻာစစ္ႀကီး စတင္ေနၿပီဟု ႐ုရွားနိုင္ငံ၏ ထိပ္တန္းနိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒကၽြမ္းက်င္သူ Fyodor Lukyanov က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္” ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း “စီမံခန႔္ခြဲနိုင္ေသာ” ကမၻာ့အစီအစဥ္သည္ ၿပိဳကြဲေနၿပီး လက္ရွိတြင္ အစၥေရးႏွင့္ ဟားမတ္စ္တို႔ၾကား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡမ်ားအပါအဝင္ ပဋိပကၡမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ ယႏၲရားရွိပုံ မေပၚေၾကာင္း ၎က ယုံၾကည္သည္။
နိုင္ငံျခားေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးမူဝါဒေကာင္စီ (SVOP) ၏ ဥကၠ႒ႏွင့္ ႐ုရွားနိုင္ငံ ကမၻာ့ေရးရာ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ Lukyanov သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္း ပတ္က ထုတ္ေဝသည့္ Komsomolskaya Pravda သတင္းစာတြင္ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခန္းမွာ မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။

ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေအးခဲေနေသာ ပဋိပကၡေဟာင္းမ်ား ျပန္လည္ေလာင္ကၽြမ္းလာသည္ကို ကမၻာက ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရၿပီး Nagorno-Karabakh ရန္လိုမႈမ်ား၊ ႐ုရွား-ယူကရိန္း ထိပ္တိုက္ေတြ႕မႈႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတြင္ တိုးျမင့္လာမႈ အသစ္မ်ားကို နမူနာအျဖစ္ စာရင္းျပဳစုခဲ့သည္ဟု Lukyanov က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားသည္ ၂၀ ရာ စု၏ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ပဋိပကၡႏွစ္ခုႏွင့္ သိသိသာသာကြာျခားပုံေပၚသည့္ ကမၻာစစ္အသစ္ျဖစ္ သည္ဟု Valdai International Discussion Club ၏ သုေတ သနဒါရိုက္တာတစ္ဦးျဖစ္သည့္ Lukyanov က ညႊန္းဆိုထားသည္။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတြင္ တိုးျမင့္လာမည့္ ေနာက္ ဆုံးပဋိပကၡမဟုတ္ေၾကာင္း၊ မၾကာမီ ကမၻာတစ္ဝွမ္းတြင္ ရန္လိုမႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ပြားလာမည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ရၿပီး ၎တို႔ကို ယခုအခ်ိန္တြင္ မည္သူကမၽွ တားဆီးနိုင္စြမ္းမရွိဟုလည္း ၎က သတိ ေပးထားသည္။

“နိုင္ငံတကာစည္းမ်ဥ္းက ပ်က္ေနတယ္။ပ်က္ သုဥ္းမည္ကို ေၾကာက္ရြံ့ျခင္းအေပၚ အေျခခံၿပီး မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ဒါေပမယ့္ စီမံခန႔္ခြဲနိုင္ပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ အရင္က စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးေပမဲ့ ႐ုရွား နဲ႔ အေမရိကန္တို႔က ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ကာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ပဋိပကၡတိုင္ေအာင္ အဆုံးသတ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အခုယာယီေျဖရွင္းေရးယႏၲရားေတာင္ မေတြ႕မိေသးဘူး” ဟု Lukyanov က ေျပာသည္။

ပါလက္စတိုင္း စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕ ဟားမတ္စ္ သည္ အစၥေရးကို တိုက္ခိုက္ရန္ “မွန္ကန္ေသာ” အခိုက္ အတန႔္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပုံရေၾကာင္း ၎က မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။
Source; Azərbaycan (24)

==================

တတိယကမ္ဘာစစ် စတင်နေပြီ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူက ဆို
နိုဝင်ဘာ ၁

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစစ်ပွဲအသစ်သည် တစ်ခုတည်းသော အဓိကအချက်မဟုတ်ဘဲ ရောယှက်နေသော ပဋိပက္ခများအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ Fyodor Lukyanov သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ဂါဇာရှိ ဒုံး ကျည်တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ပေါက်ကွဲမှုများမှ မီးခိုးများထွက်လာသည်ဟု အစ္စရေးနိုင်ငံ Sderot မြို့မှ မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

တတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး စတင်နေပြီဟု ရုရှားနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်းနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကျွမ်းကျင်သူ Fyodor Lukyanov က ပြောကြားခဲ့သည်။ “မနှစ်မြို့ဖွယ်” ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း “စီမံခန့်ခွဲနိုင်သော” ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်သည် ပြိုကွဲနေပြီး လက်ရှိတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်တို့ကြား ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခများအပါအဝင် ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရန် ယန္တရားရှိပုံ မပေါ်ကြောင်း ၎င်းက ယုံကြည်သည်။
နိုင်ငံခြားရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးမူဝါဒကောင်စီ (SVOP) ၏ ဥက္ကဋ္ဌနှင့် ရုရှားနိုင်ငံ ကမ္ဘာ့ရေးရာ မဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာချုပ် Lukyanov သည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်း ပတ်က ထုတ်ဝေသည့် Komsomolskaya Pravda သတင်းစာတွင်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းမှာ မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။

နှောင်းပိုင်းတွင် အေးခဲနေသော ပဋိပက္ခဟောင်းများ ပြန်လည်လောင်ကျွမ်းလာသည်ကို ကမ္ဘာက မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး Nagorno-Karabakh ရန်လိုမှုများ၊ ရုရှား-ယူကရိန်း ထိပ်တိုက်တွေ့မှုနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် တိုးမြင့်လာမှု အသစ်များကို နမူနာအဖြစ် စာရင်းပြုစုခဲ့သည်ဟု Lukyanov က ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော ပဋိပက္ခများသည် ၂၀ ရာ စု၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခနှစ်ခုနှင့် သိသိသာသာကွာခြားပုံပေါ်သည့် ကမ္ဘာစစ်အသစ်ဖြစ် သည်ဟု Valdai International Discussion Club ၏ သုတေ သနဒါရိုက်တာတစ်ဦးဖြစ်သည့် Lukyanov က ညွှန်းဆိုထားသည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် တိုးမြင့်လာမည့် နောက် ဆုံးပဋိပက္ခမဟုတ်ကြောင်း၊ မကြာမီ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ရန်လိုမှုများ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာမည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး ၎င်းတို့ကို ယခုအချိန်တွင် မည်သူကမျှ တားဆီးနိုင်စွမ်းမရှိဟုလည်း ၎င်းက သတိ ပေးထားသည်။

“နိုင်ငံတကာစည်းမျဥ်းက ပျက်နေတယ်။ပျက် သုဉ်းမည်ကို ကြောက်ရွံ့ခြင်းအပေါ် အခြေခံပြီး မနှစ်မြို့ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ဒါပေမယ့် စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပါတယ်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ အရင်က စစ်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးပေမဲ့ ရုရှား နဲ့ အမေရိကန်တို့က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ကာ နောက်တစ်ကြိမ် ပဋိပက္ခတိုင်အောင် အဆုံးသတ်စေခဲ့ပါတယ်။ အခုယာယီဖြေရှင်းရေးယန္တရားတောင် မတွေ့မိသေးဘူး” ဟု Lukyanov က ပြောသည်။

ပါလက်စတိုင်း စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ ဟားမတ်စ် သည် အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်ရန် “မှန်ကန်သော” အခိုက် အတန့်ကို ရွေးချယ်ခဲ့ပုံရကြောင်း ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
Source; Azərbaycan (24)