ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔ျဖစ္ေပၚေနေသာ စီးပြားေရးအေျခအေနမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေဒါက္တာပြင့္ဆန္း (စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဒုတိယဝန္ႀကီးေဟာင္း)အား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈ
ေမး။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ယေန႔ စီးပြားေရးအေျခအေနကို ဘယ္လို ႐ႈျမင္သံုးသပ္မိပါသလဲ။
ေျဖ။ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့ သံုးပိုင္းခြဲၿပီး ေျပာလို႔ရတာေပါ့။ လက္ရွိ အစုိးရအေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း(GDP တိုးတက္ မႈႏႈန္း)ေကာင္းတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ တိုးတက္မႈႏႈန္းအေကာင္း ဆံုးထဲမွာပါတယ္။ အေျခအေနေတြက ျပည္သူေတြေျပာသေလာက္ မဆိုးဘူးလု႔ိ ထင္ေနတယ္။တစ္ဖက္က ျပည္သူေတြ က်ေတာ့လည္း ေန႔စဥ္စားဝတ္ေနေရးစရိတ္ စကေတြ တက္လာတယ္။ ဝင္ေငြရေပါက္ ရလမ္းေတြက မေကာင္းဘူး။ အလုပ္ အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ရွားပါးတယ္။ ဝင္ေငြထြက္ေငြ မမွ်ဘူး။ စီးပြားေရး မေကာင္းဘူး။ က်ပ္တည္းတယ္လို႔ ေျပာ ၾကတယ္။ တစ္ခါစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ေတြ၊ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ထဲမွာ ထဲထဲ ဝင္ဝင္လႈပ္ရွားေနသူေတြက်ေတာ့ အလုပ္ လုပ္လို႔မေကာင္းဘူး။ အျမတ္ရဖို႔ေနေန သာသာ မ႐ႈံးေအာင္ လုပ္ငန္းဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ မနည္း႐ုန္းကန္ေနရ တယ္။ လုပ္ခလစာေတြ ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္ေတြတက္လာလို႔ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဒါေတြကိုၾကည့္ ရင္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ သံုးသပ္မိတာက ျမန္မာ့စီးပြားေရးအေျခအေနဟာအစုိးရ၊ ျပည္သူနဲ႔စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြၾကား မွာ သဟဇာတမျဖစ္ဘူး။ Harmonise မျဖစ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရး နဲ႔ပတ္သက္ရင္ ႐ႈေမွ်ာ္ခ်က္၊ ႐ႈျမင္ခ်က္ (Vision)ေတြေပ်ာက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အစိုးရရဲ႕စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဦး ေဆာင္လမ္းၫႊန္မႈအပုိင္း (Leadership) ေပ်ာက္ေနတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အစိုးရနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ၾကားမွာ ရွိသင့္ရွိအပ္တဲ့ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈ(MutualTrus)ေတြ ေပ်ာက္ သြားတယ္။ အဲဒါအေရးႀကီးတယ္။ တစ္ ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ မယံုၾကည္ရင္ ဘာမွလုပ္လို႔ မေအာင္ျမင္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ျပည္သူေတြဘက္မွာလည္း မေအာင္ျမင္မႈ ေတြဆံုး႐ႈံးမႈ၊ က်ဆံုးမႈေတြမ်ားလာေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ(Self Confiden- ce) ေတြ က်ဆင္းလာတာကို ေတြ႕လာရ တယ္။ ဒါေတြဟာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး အတြက္ မေကာင္းတဲ့လကၡဏာေတြပဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္သံုးသပ္ပါတယ္။
ေမး။ ဟုတ္ပါၿပီဆရာ။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနျပန္ လည္ေကာင္းမြန္မွန္ကန္လာဖုိ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ တည္ၿငိမ္တိုးတက္လာဖို႔ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ား အၾကံျပဳေဝဖန္လိုပါသလဲ။
ေျဖ။ ဒီကိစၥက အရမ္းက်ယ္ျပန္႔တဲ့ အတြက္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔အားလုံး ကို ၿခံဳငုံၿပီး အက်ဥ္းခ်ဳပ္သုံးသပ္ အၾကံျပဳ လိုပါတယ္။ ပထမပိုင္း ကြၽန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ကိစၥ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ႐ႈေမွ်ာ္ခ်က္ (Vision) ကို ျပန္လည္အသက္ ဝင္လာေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အာဏာရ ပါတီ၊ အာဏာရအစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရး ဆိုင္ရာမူဝါဒေတြ၊ရည္မွန္းခ်က္ေတြ၊မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာေတြဟာ တကယ္ အလုပ္ျဖစ္ရဲ႕လား။လက္ေတြ႕မွာ တကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရဲ႕လားဆိုတာ ျပန္သုံးသပ္သင့္ရင္ သုံးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္ ရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အမွား ႀကီးကိုအေျခခံၿပီး တကယ္မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းေနရင္ ေတာ့ အစိုးရရဲ႕Leadership Role ဟာ ေပ်ာက္ေနမွာပဲ။
ေနာက္တစ္ခုက ျပည္သူေတြနဲ႔ စီး ပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို မွန္ကန္ထိ ေရာက္တဲ့(Effective and Effcient) လႈံ႔ ေဆာ္အားေပးမႈ (Motivation)ေတြလိုေန ၿပီ။ ဒါမွသာ ျပည္သူလူထုနဲ႔ စီးပြားေရး သမားမ်ားအေနနဲ႔ ငါတို႔လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခက္အခဲေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ပါ တယ္။ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္ ဆိုတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈ ေတြ ျပန္လည္ခံစားရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ စားသုံးသူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုန္ သည္ပြဲစားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ရွင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ စီးပြားအေရးအေျခအေန တည္ၿငိမ္တာကို ပိုၿပီးေတာ့ ႀကိဳက္ၾက တယ္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းဆိုတာက်တိုင္းလည္း မေကာင္းဘူး။ တက္တုိင္းလည္း မေကာင္း ဘူး။ တည္ၿငိမ္တဲ့စီးပြားေရးဝန္းက်င္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔လိုမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ ကေတာ့ အစိုးရ၊ ျပည္သူ၊ လုပ္ငန္းရွင္ တို႔ ဝိုင္းဝန္းၿပီးဖန္တီးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကေန႔ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ၾကားမွာ စီးပြားေရးဘက္ၿပိဳင္မႈေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ တစ္ကမၻာလုံးကို ႐ိုက္ခတ္တာေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ စီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္မႈေတြရွိတယ္။ ဆိုးက်ဳိးေတြ ခံစားရတာကိုပဲ စိတ္ဓာတ္ က်စရာမလိုဘူး။ အဆိုးထဲက အေကာင္း ရွာႏိုင္ရမယ္။ အဲဒီအားၿပိဳင္မႈကေန ျမန္မာ ႏိုင္ငံရဲ႕အေျခအေန ပထဝီအေနအထား အရ ဘယ္လိုစီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ကို အမိအရဆုပ္ကိုင္ႏိုင္မလဲ။ ဒါကို အမိ ဖမ္းဖို႔ လိုအပ္တယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ရွင္အပိုင္းက ဒီအခြင့္အလမ္းကုိ ေတြ႕ရွိ ခဲ့ရင္ အစုိးရက အဲဒီအခြင့္အလမ္းရရွိ ေအာင္ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ အစြမ္းကုန္ပံ့ပုိးကူညီ ရမယ္။ ေျဖေလွ်ာ့ေပးသင့္တာ ေျဖေလွ်ာ့ ေပးရမယ္။ အဲဒီအခြင့္အေရးက ခဏပဲ ပြင့္တာ။ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စီးပြားေရးဘာသာ ရပ္က ဆရာမႀကီးတစ္ေယာက္ေျပာဖူး တယ္။Strategic Window ျမန္မာလုိ ဗန္းစကားဆုိရင္ေတာ့ ‘ခြင္’ေပါ့။ ခဏပဲ ပြင့္တယ္။ အဲဒါတုိင္းျပည္အတြက္ အမိ အရ ဆုပ္ကုိင္ႏုိင္ရမယ္။ မူဝါဒ၊ ဥပေဒ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြက ခဏခဏ ေျပာင္းလဲတာ မေကာင္းဘူး။ တည္ၿငိမ္ မႈရွိတာ ေကာင္းတယ္ဆုိေပမယ့္ တုိင္း ျပည္နဲ႔ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးရွိမယ့္ ကိစၥ၊ ခုနကေျပာတဲ့ စီးပြားေရးခြင္မ်ဳိး ေပၚလာရင္ေတာ့ အစုိးရအေနနဲ႔ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ေအာင္ ဥပေဒ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြကုိ လ်င္လ်င္ ျမန္ျမန္ေျဖေလွ်ာ့ေပးသင့္ရင္ ေျဖေလွ်ာ့ ၿပီး ကူညီရမွာျဖစ္တယ္။ အဓိကက လူ နည္းစု၊အစုအဖြဲ႕တစ္ခုတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ရဲ႕ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမႈကုိ ဦးတည္တာ မျဖစ္ဖုိ႔ဘဲ လုိပါတယ္။
