ေျမာက္ကိုရီးယားနိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာ က ၎တို႔နိုင္ငံ ပိုင္နက္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး တတိယနိုင္ငံသို႔ ခိုလႈံရန္ ဆႏၵရွိေနသည့္ အေမရိကန္ စစ္သည္ ကို ပထမဆုံး အႀကိမ္ လူသိရွင္ၾကား တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့
ၾသဂုတ္ ၁၇
ေျမာက္ကိုရီးယားနိုင္ငံ သည္ ၎၏ ပိုင္နက္ေျမအတြင္းသို႔ အေမရိကန္စစ္တပ္၏ စစ္သည္ Travis King ဆိုသူသည္ ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း ပထမဆုံး အႀကိမ္ လူသိရွင္ၾကား အတည္ျပဳခဲ့ တာျဖစ္ ပါတယ္။
ထို႔ေနာက္ အေမရိကန္ စစ္သည္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ king သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား သို႔မဟုတ္ တတိယနိုင္ငံသို႔ ခိုလႈံရန္ ဆႏၵရွိေနေၾကာင္း နိုင္ငံ၏ အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ေျမာက္ကိုရီးယားဗဟိုသတင္းေအဂ်င္စီမွ ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္ ၁၆ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
“အေမရိကန္ စစ္တပ္အတြင္း လူမဆန္စြာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းျခင္းႏွင့္ စစ္တပ္အတြင္း လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈအေပၚ ဆိုးရြားေသာခံစားခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာကာ ဘုရင္သည္ ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ ဝင္ေရာက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္” လို႔လည္း ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမွ အခိုင္အမာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
႐ုရွား(Wagner) ေၾကးစား စစ္သည္မ်ားသည္ ဘီလာ႐ုနိုင္ငံအတြင္းသို႔ေရာက္ရွိလာၿပီးေနာက္ပိုင္း လတ္ဗီးယားနိုင္ငံ ႏွင့္ ဘီလာ႐ုနိုင္ငံတို႔အၾကား ႏွစ္နိုင္ငံ နယ္စပ္လုံျခဳံေရးဆိုင္ရာ ပဋိပကၡ အခ်ိဳ႕ ျဖစ္ေပၚေန
ထိုင္းနိုင္ငံက ၎တို႔နိုင္ငံအတြင္း လၽွပ္စစ္မီတာခႏႈန္းထားမ်ား ခုန္တတ္သြားသည့္အတြက္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားကို ပိုမို ျမႇင့္တင္မႈမ်ားျပဳလုပ္သြားဖြယ္ရွိေန
ၾသဂုတ္ ၁၅
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံျဖစ္သည့္ ထိုင္းနိုင္ငံ၏ အႀကီးမားဆုံးေသာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လုပ္ေနသည့္ ထိုင္းနိုင္ငံပိုင္ PTT သည္ နိုင္ငံအတြင္း စြမ္းအင္ဓာတ္အား အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ေရွာင္ရွားနိုင္ရန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္မႈကို ျမႇင့္တင္သြားရန္ စီစဥ္ေန ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ လွပ်လပ်ရေးနေ့အတွက် ဝန်ကြီး ချုပ် Modi က နိုင်ငံ၏ သုံးရောင်ခြယ် အလံကို လွှင့်ထူပြီး မိန့်ခွန်း ပြောကြား မှုများပြုလုပ်သွားမည်
ပင္လယ္နက္အတြင္းရွိ ကုန္တင္သေဘၤာတစ္စင္း ကို ႐ုရွားေရတပ္က သတိေပး ပစ္ခတ္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့
တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဆိုင္ရာ ယြမ္ေငြ ေပးေခ်မႈစနစ္မ်ား ပိုမိုအားေကာင္းလာေနေသာေၾကာင့္ ကာလၾကာရွည္စြာ ကမၻာကို လႊမ္းမိုးထားေသာ ကန္ေဒၚလာ ေငြေပး ေခ်မႈစနစ္မ်ားကို မ်က္ခုံးလႈပ္ေစခဲ့
ၾသဂုတ္ ၁၀
တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဆိုင္ရာ ယြမ္ေငြမ်ား ႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ ဗဟိုဘဏ္ ၏ အျခားေသာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေငြေၾကးမ်ားကို ခ်ဲ႕ထြင္နိုင္ရန္ ပလပ္ေဖာင္းအသစ္သည္ လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ ပိုမိုနီးစပ္လာကာ အေမရိကန္ ေဒၚလာျဖင့္ ကာလၾကာရွည္စြာ လႊမ္းမိုးထားသည့္ ေငြေၾကး စနစ္ကို မ်က္ခုံးလႈပ္ေစခဲ့ တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္နိုင္ငံ ဘဏ္မ်ားကို အမွီမျပဳဘဲ ကမၻာအႏွံ့ ေငြပို႔ေငြလႊဲျခင္းမ်ားအတြက္ ေဘဂ်င္း(တ႐ုတ္) မွ ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ျပဳထားေသာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ စနစ္ ေငြေၾကး ပုံစံသည္ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ေနသျဖင့္ ဥေရာပနိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ အေမရိကန္ နိုင္ငံ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ေလ့လာသူအခ်ိဳ႕က ယခုအခါ ၎အား ကမၻာ့ဘ႑ာေရးတြင္ ေဒၚလာေငြစုထားေသာ ေငြေပးေခ်မႈမ်ားအတြက္ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလာၾကၿပီလည္းျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံ၊ ထိုင္းနိုင္ငံ၊ ေဟာင္ေကာင္နိုင္ငံတို႔ ႏွင့္ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ား ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ တို႔မွ တီထြင္ထုတ္လုပ္ေနသည့္ mBridge အမည္ရွိ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ပေရာဂ်က္သည္ ယခု ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ အေျခခံလုပ္ငန္းသုံး ထုတ္ကုန္တစ္ခု ေငြေၾကးသုံးစြဲမႈကို အဆင္သင့္ျဖစ္နိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း အဆိုပါ လုပ္ငန္းႏွင့္ ရင္းႏွီးသူ ၄ဦးက ေျပာၾကား ထားပါတယ္။
mBridge ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ပေရာဂ်က္သည္ ဆြစ္ဇာလန္နိုင္ငံအေျခစိုက္ Bank for International Settlement (BIS) ကမၻာလုံး ဆိုင္ရာ ဗဟိုဘဏ္ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မႈ၏ဗဟိုခ်က္လည္းျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကး ဆိုင္ရာကိစၥရပ္ မ်ားက အလြန္ႀကီးမားပါတယ္။
BIS ႏွင့္ United Nations တို႔မွ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ႏွစ္စဥ္ေဒၚလာ ၆.၆ ထရီလီယံတန္ဖိုးရွိေသာ နိုင္ငံျခား ေငြလဲလွယ္မႈတြင္ ေဒၚလာသည္ ပါ၀င္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ကမၻာ့ကုန္သြယ္မႈတြင္ ေဒၚလာ ၃၂ ထရီလ်ံခန႔္၏ ထက္ဝက္ကို ေဒၚလာျဖင့္ ေကာက္ ခံထားေၾကာင္း BIS ႏွင့္ ကုလသမဂၢ၏ အခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရပါတယ္။
ပိုလန္နိုင္ငံကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ပိုလန္-ဘီလာ႐ု ႏွစ္နိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ စစ္ကူမ်ား ေစလႊတ္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့
ၾသဂုတ္ ၉
ပိုလန္နိုင္ငံ၏ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ၎တို႔နိုင္ငံႏွင့္ထိစပ္ေနေသာ ဘီလာ႐ုနိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမ်ားသို႔ စစ္ကူမ်ား ေစလႊတ္ရန္ သေဘာတူညီခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ပိုလန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ ပိုလန္-ဘီလာ႐ုနယ္စပ္သို႔ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ထပ္တိုးမႈပုံစံျဖင့္ စစ္ကူမ်ားေစလႊတ္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကၿပီး “ပိုလန္-ဘီလာ႐ုနယ္စပ္ရွိ အေျခအေနမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ပိုလန္အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးက အဆိုပါ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို လိုက္နာရန္ႏွင့္ ပိုလန္-ဘီလာ႐ုနယ္စပ္တြင္ ကင္းလွည့္ရန္ ေနာက္ထပ္စစ္သားမ်ားေစလႊတ္ရန္ အမိန႔္ေပး ခဲ့တာျဖစ္တယ္”လို႔ ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ ၈ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ပိုလန္ ကာကြယ္ ေရးဝန္ ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ပိုလန္နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕က နယ္စပ္သို႔ ေနာက္ထပ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ စစ္သည္ ၁၀၀၀နီးပါး ေစလႊတ္ရန္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနကို ယခင္က ေတာင္းဆိုထားၿပီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
“ပိုလန္-ဘီလာ႐ုစ္နယ္စပ္တြင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားရွိ ေနေသာ အေျခအေနေၾကာင့္” ႏွင့္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မွ ေတာင္းဆိုမႈအၿပီးတြင္ တပ္ျဖန႔္ခ်ထားျခင္းျဖစ္တယ္လို႔လည္း အဆိုပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဘီလာ႐ုစ္နိုင္ငံ ႏွင့္ ထိစပ္ေနေသာ နယ္စပ္ ေဒသမ်ားတြင္ လက္ရွိ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ၂၀၀၀ ခန႔္က နယ္ျခားေစာင့္တပ္သား ၅၀၀၀ ကို ပံ့ပိုးကူညီေပးလ်က္ရွိၿပီး ဘီလာ႐ုစ္နယ္စပ္တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈမ်ား ႀကီးထြားလာေန ေၾကာင္း ပိုလန္နိုင္ငံ လက္ေထာက္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး Maceij Wasik က လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါေသးတယ္။
အဆိုပါ နိုင္ငံ ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္မႈမ်ားကို ဘီလာ႐ုစ္နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားက ယခုလက္ရွိ စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး မည္သူမွ “ျဖတ္သန္းနိုင္မည္မဟုတ္” လို႔လည္း သတင္းဌာန မ်ား ကေဖာ္ၿပ ေျပာဆိုထား ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ သမၼတက အာရွေဒသအတြင္းရွိ နိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ အေမရိကန္နိုင္ငံတို႔၏ ဆက္ဆံေရး မ်ား ျမႇင့္တင္နိုင္ေရးအစီအစဥ္မ်ား အပါအဝင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈမ်ားကို ေလၽွာ့ခ် နိုင္ရန္ ဗီယက္နမ္နိုင္ငံသို႔ နိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ ခရီးစဥ္ အျဖစ္သြားေရာက္ ဖြယ္ရွိေန
အိႏၵိယနိုင္ငံက ဆန္တင္ပို႔မႈကို ပိတ္ပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ထိုင္းနိုင္ငံသည္ အာရွေဒသ အတြင္း ဆန္စပါး ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ အက်ိဳးအျမတ္ အမ်ားဆုံးရရွိေန
ၾသဂုတ္ ၈
ထိုင္းနိုင္ငံသည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ မွ အာရွေဒသ မ်ားသို႔ ဆန္တင္ပို႔မႈမ်ား ပိတ္ပင္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အက်ိဳး အျမတ္မ်ားရရွိေနၿပီး အာရွေဒသမ်ားသို႔ စပါးတင္ပို႔မႈအား ရပ္တန႔္ရန္ အေၾကာင္း မရွိေသးဘူးလို႔ ထိုင္းနိုင္ငံ အိမ္ေစာင့္ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီး Jurin Laksanawisit က ၿပီးခဲံသည့္ ၾသဂုတ္လ ၇ရက္ေန႔ တနလၤာေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။