အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာအလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲကို ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီဌာနခ်ဳပ္တြင္ သံုးရက္ၾကာက်င္းပလ်က္ရွိသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ေခါင္းစဥ္ႀကီးေလးခုခြဲၿပီး က်င္းပလ်က္ရွိသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ မီဒီယာမ်ားေမးျမန္းသည့္ေမးခြန္းမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး(ၿငိမ္း)ဦးေအာင္မင္းႏွင့္ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာမွ ဦးေအာင္ႏိုင္ဦးတုိ႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္မ်ားအား ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
အျပင္မွာေဆြးေႏြးပြဲေတြမလုပ္ဘဲ တကယ့္ညီလာခံႀကီးမွာမွ ေဆြးေႏြးမယ္ဆို Yes or No ဆိုတဲ့အေျဖက သိပ္ခက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီလိုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံေတြကို ႀကိမ္ဖန္တလဲလဲ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ရမယ္ ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္က အေတြ႔အၾကံဳအရ ေျပာတာပါ။
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး(ၿငိမ္း)ဦးေအာင္မင္း
ကုလသမဂၢကေရာ၊ အာဆီယံကေရာ ဒီအဖြဲ႕နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ခဏခဏ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လာၿပီးေမးရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အဖြဲ႕ဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ မရွိဘူး။ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဖြဲ႕စည္းထား တဲ့အဖြဲ႔ကၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လည္း လုပ္ႏိုင္တယ္။
ဦးေအာင္ႏုိင္ဦး
ဦးေအာင္မင္း
ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ကြၽန္ေတာ္က ထဲထဲဝင္ဝင္ လုပ္လာတဲ့သူျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဒီကိစၥေတြအားလံုးကို သိပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို စားပြဲဝိုင္းေပၚမွာ တန္းလုပ္လို႔မရပါဘူး။ သူ႔မွာေဘး တိုက္ေဆြးေႏြးမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္မွတ္မိသေလာက္ဆို အႀကိမ္၄ဝဝ ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ရွိတဲ့ေနာက္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုက္ရပါတယ္။တခ်ိဳ႕သူတို႔ ကြၽန္ေတာ္ဆီကို လာၾကပါတယ္။ တစ္ဖြဲ႕ခ်င္းလည္း လုပ္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ခ်င္း လည္းလုပ္ပါတယ္။ အဲလိုအျပင္မွာ လုပ္တဲ့အစည္းအေဝးေတြက အမ်ား ႀကီးထိေရာက္ပါတယ္။ အဲလိုအျပင္မွာ ဘာသာရပ္တစ္ခုခ်င္းဆီကို ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အတြက္ တကယ့္ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲဲဲဲႀကီးလုပ္တဲ့အခါမွာ Yes or No အေျဖကိုပဲထုတ္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ က်န္ပါတယ္။ အဲ့ေတာ့အကယ္၍ အျပင္ မွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမလုပ္ဘဲ တကယ့္ ညီလာခံႀကီးမွာမွ ေဆြးေႏြးမယ္ဆို Yes or No ဆိုတဲ့အေျဖက သိပ္ခက္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီလိုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံေတြကို ႀကိမ္ဖန္တလဲလဲ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈလုပ္ရမယ္ဆိုတာကိုကြၽန္ေတာ္က အေတြ႔အၾကံဳအရေျပာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ေတာ့္မတူၾကဘူးေပါ့။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ လည္း ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပတဲ့ေနရာမွာ တစ္ထိုင္တည္း ဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္လည္း ဒါကရႏိုင္ပါတယ္။ ဟိုဘက္ ကလည္း သေဘာတူတယ္။ဒီဘက္က လည္းသေဘာတူတယ္ဆို တစ္ထုိင္တည္းဆံုးျဖတ္လို႔ရတယ္။ ျမန္ျမန္ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးရတာေပါ့။ပိုေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီတက္လာတဲ့သူေတြက အဲဒီက်မွျငင္းၾကမယ္ ခံုၾကမယ္ဆို ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲႀကီးက ၾကာသြားႏိုင္တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက အျပင္ မွာလုပ္တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြက အဖိုးတန္တယ္။ထိေရာက္တယ္။ဒါဟာ အကုန္လံုးရဲ႕သေဘာထား၊ တက္ ေရာက္လာမယ့္သူေတြရဲ႕သေဘာထားကိုအျပင္မွာညႇိတာပဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံႀကီး ေရာက္တဲ့ အခါက်ရင္ အျပင္မွာညႇိခဲ့တဲ့ အတြက္ Yes နဲ႔ No ပဲေျပာစရာ က်န္ေအာင္ အျပင္မွာညႇိခဲ့တာပဲ။
Yes or No ေရာက္ဖို႔ရွိႏိုင္ပါတယ္။ခုျပဳလုပ္မယ့္ ၂၁ ရာစုပင္လံု ညီလာခံမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တကယ္ထူးခြၽန္ထက္ျမက္တဲ့အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔ဆီမွာ အေျဖေတြရွိၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေဝး ေရာက္တဲ့အခါမွာ ဒီဟာက Yes ၊ ဒီဟာက No ဆိုတဲ့အေျဖကိုေပးဖို႔အတြက္ သူ႔ဆီမွာ အဆင္သင့္ရွိၿပီးသားလို႔ ကြၽန္ေတာ္ယူဆပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ မို႔ ဒီေဆြးေႏြးပြဲႀကီးကေအာင္ျမင္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲႀကီးျဖစ္မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ထင္ပါတယ္။
လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အားလံုးပါ ဝင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ဒီကိစၥေလးကေသး ေသးေလးပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ခ်န္ထားခဲ့လို႔မရပါဘူး။ ဘယ္ေတာ့မွခ်န္မထားခဲ့နဲ႔။ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အဲလို ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ကိစၥ တုိင္းဟာ အႀကီး ႀကီးျဖစ္လာတတ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်တဲ့အခါအေရးမႀကီးဘူးလို႔ ခ်န္ထားခဲ့တဲ့အခါ မျဖစ္ေသးဘူး လို႔ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ဟာေတြက ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ အခက္အခဲျဖစ္လာႏိုင္ တယ္။ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒါေတြကိုဘယ္ ကိစၥမဆိုေျဖရွင္းခဲ့ရမယ္။မေျဖရွင္းခဲ့ဘဲနဲ႔ေနာက္မွေျဖရွင္းမယ္ဆိုအဲ့ဒါ ေတြကပိုၿပီးေတာ့ၾကန္႔ၾကာသြားတဲ့ သေဘာ အေလ့အထေတြရွိတယ္ ဆိုတာဒီလိုပဲသံုးသပ္လို႔ရပါတယ္။
ခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ဥကၠ႒ႀကီးဦးသိန္းစိန္က အတိုက္အခံပါတီေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ အတိုက္အခံလည္း အတိုက္အခံအလုပ္ကို သူလုပ္မွာပဲ။သူလုပ္တဲ့အခါမွာလည္း သူေျပာ ထားတာရွိပါတယ္။ ျပည္သူကို အက်ိဳးျပဳမယ့္ကိစၥေတြကိုဝိုင္းဝန္းၿပီး လုပ္သြားမယ္လို႔ သူေျပာၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကြၽန္ ေတာ္တို႔က ဒီအသြင္ကူးေျပာင္းၿပီး တဲ့ကာလမွာ ဒီငါးႏွစ္ဆိုတဲ့ သက္တမ္းကသိပ္တိုပါတယ္။အဲ့ဒီငါးႏွစ္ ဆိုတဲ့သက္တမ္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး က႑ေတြ၊ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကို သူလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာေပါ့။အထူးသျဖင့္ ကေတာ့ INSTITUTION ေတြေပါ့။ စနစ္ကူးေျပာင္းတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ အဲ့ဒီစနစ္ ကို ေနာက္ကေန လိုက္တဲ့ဥပေဒေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ၊ ဖြဲ႕စည္းမႈေတြ ဒါေတြက မျပင္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ စနစ္ႀကီးကိုသြားၿပီးေတာ့အေထာက္ အပံ့မျဖစ္ပါဘူး။ အဟန္႔အတားျဖစ္ ပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ဒါေတြကိုအကုန္ လံုးၿပိဳင္တူလုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီ ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာေတာ့ သူလုပ္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥအားလံုးကို တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္သူလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါးႏွစ္နဲ႔ေတာ့သူရဲ႕ရည္မွန္း ခ်က္မျပည့္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘာ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီအတိုက္အခံဘဝမွာပဲ သူက ဒါေတြကိုဝိုင္းကူၿပီးလုပ္ေပးမယ္။ ဝုိင္းၿပီးေတာ့ကူညီေပးမယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေအာင္ႏိုင္ဦး
(ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဌာန ဒါ႐ိုက္တာအစိုးရအက်ဳိးေဆာင္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ)
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေၾကာင္း ေျပာဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။ ေန႔ေရာညေရာ ေျပာရမွာပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ ငန္းစဥ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလး လည္းႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ပါတယ္။ပညာ သားပါပါလည္း လုပ္ရပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြအေၾကာင္းကိုလည္းသိဖို႔လိုသလို လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အေၾကာင္း ေတြကိုလည္း သိဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္း အလဲကိုလည္း မ်က္ျခည္မျပတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကလက္နက္ကိစၥ၊ စစ္တြင္းစီးပြားေရး(War Economy) ကိုလည္း သိဖို႔လိုပါတယ္။ ဘယ္က ပိုက္ဆံေတြရေန လဲ၊ ဘာေၾကာင့္ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေန တာလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေသခ်ာသိတဲ့အခါက်ေတာ့ စစ္တြင္း စီးပြားေရးဟာ ေဒၚလာသန္းေပါင္း မ်ားစြာစီးဆင္းေနပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း အဲဒါေတြေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡကုိဆက္ၿပီး အားေပးေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္း သားေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝေတြ ကိုလည္း နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔နားလည္ထား သေလာက္ဆိုတပ္မေတာ္ရဲ႕သေဘာ တူညီမႈမရဘဲနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္လို႔ မရဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကေရာ၊ ေစာေစာကေျပာသလို လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြ ကေရာ သေဘာမတူလို႔မရဘူး။ စုေပါင္းၿပီးလုပ္ၾကရမယ့္အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ တစ္ေယာက္တည္းအေနနဲ႔ဆို ရင္ ေျပာေလ့ေျပာထရွိတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း ဆိုတာဟာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ လုပ္တာျဖစ္တယ္။ ဒီ့အျပင္ ပိုၿပီးအေရးႀကီး တာက ႏိုင္ငံမွာပ်က္စီးသြားတဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြကို ျပန္လည္ထူ ေထာင္တာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို သြားတဲ့အခါမွာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲေတြကပိုၿပီးအေရး ႀကီးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားက ပိုေကာင္းပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ေလ့လာတဲ့အခါမွာ သူ တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုသြား ဖို႔အတြက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္တဲ့အခါ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာမလုပ္ပါ ဘူး။ တျခားႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ဆံုေဆြး ေႏြးမႈလုပ္ပါတယ္။သူတို႔ဆီမွာေတြ႕ ဆံုေဆြးေႏြးပြဲလုပ္တဲ့အခါမွာ တစ္ ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အတူတူသြားအတူ တူစား ဟိုတယ္တစ္ခုတည္းမွာ အတူတူတည္းတာေတြကိုလုပ္လား ဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္ ေမးၾကည့္ေတာ့ တစ္ခုမွမလုပ္ပါဘူးတဲ့။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ အတူတူ သြားတယ္။ အတူတူစားတယ္။ ဟိုတယ္တစ္ခုတည္းမွာ အတူတူ တည္းတယ္။ ဒါေတြဟာေစာေစာ ကကြၽန္ေတာ္ေျပာတဲ့အမ်ဳိးသားျပန္ လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္အေျခခံ မူေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြအမ်ား ႀကီးေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္လို႔ ယူဆရတဲ့ အခ်က္ကိုေျပာရမယ္ဆိုရင္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္တက္လာၿပီးေတာ့ ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ကမ္းလွမ္းလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရင္စစ္အစိုးရလုပ္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ အပစ္ရပ္စဲေရးသာျဖစ္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြး ေႏြးပြဲမပါခဲ့ဘူး။ ခုလုပ္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကြာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစခ်င္းမွာ ေျပလည္မလားလဲ မသိေတာ့ အဖြဲ႕ ႏွစ္ဖြဲ႕နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေဆြးေႏြးလာတာကို ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္ေျပာရလို႔ရွိရင္ ပထမဆံုး လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္တဲ့အဖြဲ႔က ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအဖြဲ႕ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုလက္မွတ္ေရးထိုး ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲကိုခ်င္းမိုင္ မွာလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ကြၽန္ ေတာ္တို႔က ဟိုဘက္ကေနကူညီေပးခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆက္ လက္ၿပီးေတာ့ တစ္ခါမွ လက္မွတ္ မေရးထိုး ဖူးေသးတဲ့ KNU နဲ႔လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။အဲ့ဒါမွာအစိုးရ က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဒီလိုမ်ိဳးတစ္ဖြဲ႕ ခ်င္းစီ လက္မွတ္ေရးထိုးေနလို႔ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူး။ တကယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုအျဖစ္ခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္မွရမယ္ ဆိုတာကို သေဘာေပါက္သြားၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြဖြဲ႕ခဲ့တယ္။ ဒီဖြဲ႔စည္းခဲ့ တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္နဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္ အျမဲေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဖြဲ႕လိုက္တဲ့အဖြဲ႕ေတြကလည္း ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွမၾကံဳဖူးတဲ့ စနစ္တစ္ခုကို ဖြဲ႕လိုက္တာျဖစ္တယ္။ ကုလသမဂၢကေရာ၊ အာဆီယံက ေရာဒီအဖြဲ႕နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးခဏခဏ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုလာၿပီးေမးရတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အဖြဲ႕ဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွမရွိဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့အဖြဲ႕က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လည္းလုပ္ႏိုင္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အျပင္ကပညာရွင္ေတြကိုပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခြင့္ေပးထားတယ္။လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေပး ထားတာေပါ့။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ေျပာႏိုင္တယ္။ အၾကံျပဳႏိုင္တယ္။ ဆိုေတာ့ျပႆနာမရွိဘူး။ အဖြဲ႕အစည္း စတင္ဖြဲ႕စည္းကတည္းကိုက စနစ္တက်ဖြဲ႕စည္းထားတာျဖစ္တယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ ေဆာင္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ဆို ပါဝင္ ေဆြးေႏြးတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္သြားလာခြင့္ရေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ ေတြတုန္းက ႏိုင္ငံျခားကပညာရွင္ တစ္ေယာက္ကို ျပည္ဝင္ခြင့္ရဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ ဗီဇာရဖို႔အတြက္ ေလးငါးလေလာက္ေစာင့္ရတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ တုိင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီလို ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔လည္းအေတြ႕အၾကံဳေတြ အမ်ားႀကီးရပါတယ္။ ဒီမွာ အေရးႀကီးတာကတစ္ခုက တစ္ခါ တေလက်ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြး ေႏြး႐ံုနဲ႔မရဘူးဗ်။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ရပါမယ္။ ၂ဝ၁၅မွာ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးလက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔အတြက္ အပစ္ရပ္ေရးကို လုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔သိလာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုင္ရာကတိ ကဝတ္လုပ္ရင္ေကာင္းမလားဆို တာစဥ္းစားလာတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီကတိကဝတ္ဆိုတာက စာခ်ဳပ္ စာတမ္းပဲ။ ဒီစာခ်ဳပ္စာတမ္းကို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေတြအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကပါ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္တဲ့ အခါမွာ တိုင္းရင္းသားေတြစိတ္ထဲမွာ ယံုၾကည္မႈေတြရွိလာတယ္။ ကတိကဝတ္ဆိုတာက ေစာေစာက စာခ်ဳပ္မွာထိုးတာထက္ကို ပိုအေရး ႀကီး ေသးတယ္။ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီကတိကဝတ္ပ်က္ၿပီဆိုရင္ ကြၽန္ ေတာ္တို႔မွာ ျပႆနာတက္ၿပီ။ ဒီကတိကဝတ္ မွာ ဘာပါလဲဆိုေတာ့ ၂ဝ၁၅ခုႏွစ္ မတိုင္မီမွာ တစ္ႏိုင္ငံ လံုးဆိုင္ရာပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲ ေရးစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးရ မယ္ဆိုတဲ့ ကတိကဝတ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတိုင္းကို သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရလက္ထက္မွာ ၿပီးဆံုးေအာင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ သြားတယ္ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ဘာေတြ႕ရလဲဆိုေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို ေတြ႕ရတယ္။ဒါက သမိုင္းမွာ လံုးဝ ေဖ်ာက္လို႔ မရတဲ့အခ်က္ေတြပါ။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ယံုၾကည္မႈမရွိတဲ့အတြက္ ဒီ NCA ကိုေတာ့ နံပါတ္(၁) ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကေတာ့ လက္မွတ္ထိုးမွာမဟုတ္ဘူး။ (၂) ကေတာ့ အစိုးရဟာ ဟိုးအရင္ အစိုးရတုန္း ကလည္း ကတိေတြ ခဏခဏပ်က္ဖူးတာရွိတဲ့အတြက္ စာခ်ဳပ္ထဲမွာရွိတဲ့ ကတိေတြအားလံုးကို လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ တခ်ဳိ႕တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္း ေတြက ပါဝင္ လက္မွတ္မေရးထိုး တာေတြရွိပါတယ္။ ဒါကသမိုင္းပါ။ တကယ္ေတာ့ လက္ေတြ႕မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီး ခ်ဳပ္ကိုယ္တုိင္လည္း လက္မွတ္ထိုးတယ္။
အစိုးရကလည္းေျပာတဲ့အတုိင္း တိတိက်က်အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ၿပီးလုပ္ခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ ရဲ႕ယံုၾကည္မႈေတြ အမ်ားႀကီးတက္ သြားတာေတြ႕ရတယ္။ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္း ခ်မ္းေရးညီလာခံႀကီးကို လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တပ္မေတာ္ဘက္ကိုလည္း ယံုၾကည္မႈေတြတက္ခဲ့ၿပီး ခုေလာေလာဆယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေလ်ာ့ ေပါ့မႈေတြလည္း အမ်ားႀကီးျဖစ္ ေနတယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ အေရး ႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရက ေက်ာ္လႊားသြားခဲ့တယ္။ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္သြားခဲ့ တယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွေမ့လို႔မရတဲ့ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ NCA ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ၾကည့္ပါတယ္။ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္တယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးလုပ္မယ္ဆို အဓိကက်တဲ့ စာခ်ဳပ္ တစ္ခုေတာ့ ရွိရမယ္။ စာခ်ဳပ္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးလုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ NCA ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး Process တစ္ခုျဖစ္တယ္။ NCA ကို ေဖ်ာက္ဖ်က္လို႔ မရဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တစ္ေယာက္တည္းအျမင္နဲ႔ဆို NCA ကို ျပန္ေဆြးေႏြးဖို႔ ကြၽန္ေတာ္ခြင့္မျပဳခ်င္ဘူး။ ဇာတ္လမ္း႐ႈပ္တယ္။ ဒါက အရမ္းျပည့္စံုေနတဲ့ စာခ်ဳပ္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ အခန္း ခုနစ္ခန္းပါတယ္။ အပိုဒ္(၃၃)ပိုဒ္ ပါတယ္။ အခ်က္ေပါင္း ၁ဝ၄ခ်က္ ပါတယ္။ ဒီ NCA မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုက ဘာလဲဆိုေတာ့ အရင္ဆံုး အပစ္အခတ္ရပ္ရမယ္။
ၿပီးေတာ့မွ စကားေျပာမယ္။နည္းလမ္းေတြရွိတယ္။ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ လိုက္နာရမဲ့စည္းကမ္းေတြ ပါရမယ္။ NCA ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ တံခါးေပါက္တစ္ခုကို ဖြင့္ေပးလိုက္တာျဖစ္ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တကယ္ လိုက္နာရမွာေတြရွိပါတယ္။ ဥပမာ NCA ထဲမွာ အရပ္သားကာကြယ္ေရးကို အခ်က္(၁၈)ခ်က္ ပါပါ တယ္။ NCA ဟာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေလးထားပါတယ္။ တပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး ေတြလုပ္ဖို႔ ေသေသ ခ်ာခ်ာခြင့္ျပဳ ထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာကို တိတိက်က် ေဖာ္ေဆာင္ထားပါ တယ္။ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုတာကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ ပင္လံုကတိကဝတ္ကို လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေတြ ကိုအေလးထားၿပီး တစ္ဆင့္ခ်င္း ေဖာ္ေဆာင္သြားရမယ္ဆိုတာကို အားလံုး သိထားမယ္လို႔ထင္ပါ တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ NCA ရွိမယ္။အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးရွိမယ္။ ႏိုင္ငံ ေရးေဆြးေႏြးပြဲရွိမယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အခ်က္ငါးခ်က္ကို ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုၿပီး သေဘာတူ ထားပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ဖက္ဒရယ္၊ လူမႈေရးကိစၥ၊ စီးပြား ေရးကိစၥ၊ သေဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လံုျခံဳေရးကိစၥေတြ ေျပာထားပါ တယ္။ခုအစိုးရကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ၾကားသေလာက္ လံုျခံဳေရးကိစၥနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ကိစၥကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ကိစၥကို အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြကို လႊဲထားမယ္ေျပာပါတယ္။ မိုင္ဂ်ာယန္က ထြက္လာတဲ့ သေဘာထားကေတာ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတြက ဒီငါးခ်က္လံုးေဆြးေႏြးမယ္ လို႔ေျပာပါတယ္။၂ဝ၁ဝ ေနာက္ပိုင္းမွာ အရပ္သားအစိုးရ တက္လာတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေတြကို အႀကီးအက်ယ္လြတ္ေပး ခဲ့တာေတြရွိတယ္။ မီဒီယာေတြ လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိလာတယ္။ ေျဖ ေလွ်ာ့မႈေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္လာ တာ ေတြ႕ရတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စကားေတြ ေျပာလာတယ္။ လႊတ္ ေတာ္ကလည္း အသက္ဝင္လာ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလႊတ္ေတာ္ကို အလကားလို႔ ထင္ထားတာ။တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အမ်ားႀကီး ေျပာင္းလဲလာတယ္။ ဒီမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္တခ်ဳိ႕ ရွိပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နားလည္မႈရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ တုိင္းရင္း သားေတြဘက္ကလည္း ကိုယ္လို ခ်င္တာပဲ ကိုယ္မၾကည့္ဘဲနဲ႔တျခား ဘက္ကိုလည္းၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ေရးလို႔ဆိုတာဟာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ကိုယ့္ဘက္ကလည္းေလွ်ာ့ တျခားဘက္ကလည္းေလွ်ာ့ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္။ ဒါေတြက ေရွ႕ဆက္ သြားတဲ့အခါမွာ အမ်ားႀကီးစဥ္းစား ဖို႔လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ နဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါ ကြၽန္ေတာ္အျမဲေျပာ ပါတယ္။ ပထမဆံုးေတြ႕ဆံုမႈက အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ျဖစ္လား မလုပ္ျဖစ္ဘူးလားဆိုတာကို သူတို႔က တစ္ခါတည္းတြက္ သြားမယ္။သူတို႔နဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါမွာ သူတို႔ေျပာတာကို မ်ားမ်ားနားေထာင္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ စိတ္ရွည္ရမယ္။ သည္းခံရမယ္။တိုင္းရင္းသားေတြက ဘယ္လို ေတြးလဲဆိုေတာ့ ဗမာေတြက အားႀကီးတယ္။ ငါတို႔က အားနည္း တယ္။ အားႀကီးတဲ့သူက အား နည္းတဲ့သူကို မွ်မွ်တတလုပ္သင့္ တယ္။ဒီလိုမ်ိဳးရွိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ စိတ္ရွည္ရပါမယ္။ အေရး ႀကီးတဲ့ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါ တယ္။ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖို႔ ဆိုတာ ခက္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ အေျဖ တစ္ခုကိုရႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေနရာ တစ္ခုကိုဖန္တီးတာပါ။ ေကာင္းမြန္တဲ့ဖန္တီးမႈျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အစိုးရဘက္က တုိင္းရင္းသားေတြကို လိုအပ္တာ ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးတာလုပ္ေပးခဲ့ တယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ေပါင္းလုပ္ရတာေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးမွာ အသိအမွတ္ျပဳမႈဆိုတာ လည္း အမ်ားႀကီးလိုပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေျပာခဲ့တာ စကားတစ္ခုရွိပါတယ္။ သူရဲ႕ လယ္ေတာအိမ္ေလးမွာ ေျပာတာ ပါ။ သူက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း စဥ္ထဲမွာ အေပါင္းအသင္းတစ္ ေယာက္လို ကြၽန္ေတာ့္ကို အသိ အမွတ္ျပဳတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ဖူး ပါတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ ေနာက္တစ္ခုအစိုးရ ဘက္က ေကာင္းတာက တုိင္းရင္း သားေတြ ဘယ္မွာေတြ႕မယ္ေျပာ ေျပာ ေတြ႕ဆံုတာပါပဲ။ အဲ့ဒီေတာ့ အဓိကေျပာခ်င္တာက တုိင္းရင္း သားေတြကိုေရာ၊ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ကိုေရာ ဖက္ဒရယ္ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အာဏာဘယ္လိုခြဲေဝမလဲ စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးေျပာေနၾက တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္စိတ္ထဲ မွာ ေပ်ာက္ေနတယ္လို႔ယူဆရတဲ့ ငါတို႔ဘာလို႔ ဒီႏိုင္ငံထဲမွာအတူတူ ေနေနရတာလဲဆိုတဲ့ အျမင္တစ္ခု လိုတယ္ထင္ပါတယ္။
