ျမန္မာ့အေရး ၿဗိတိန္လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြး
မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာပါ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ စက္တင္ဘာလအကုန္မွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ျမန္မာ့အေရး အဆင့္ျမင့္ သီးသန္အထူး႕ေဆြးေႏြးပဲြကို တာ၀န္ယူျပဳလုပ္ဖို႔ ရွိေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးသစ္ Jeremy Hunt က မေန႔ အဂၤါေန႕ ၿဗိတိန္အထက္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မၾကာခင္သြားႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ သူရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အပါအ၀င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထား တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿဗိတိန္အထက္ လႊတ္ေတာ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က ေကာက္ႏုတ္ ေျပာျပမွာပါ။
စက္တင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႕က ၿဗိတိန္ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြအတြင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး သစ္ Jeremy Hunt ကို ျမန္မာ့အေရးနဲ႕ပတ္သက္လို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ၀ိုင္း၀န္း ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾက ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၾသဂုတ္လေနာက္ဆံုးပတ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အဖဲြ႔ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ သူရဲ႕သေဘာထားကို လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေမးျမန္းရာမွာ ၀န္ႀကီး Jeremy Hunt က အခုလို တုန္႔ျပန္ေျဖဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခအေနေတြဟာ တကယ့္ကို စိုးရိမ္ဖြယ္ရာအျဖစ္ ဆက္လက္ရွိေနပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ႕war crime စစ္ရာဇ၀တ္က်ဴးလြန္မႈ၊ crimes against humanity လူသားထုအေပၚ ရာဇ၀တ္က်ဴးလြန္မႈနဲ႕ genocide လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ေတြအတြက္႕ တရားစဲြဆိုဖို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ အဲဒီလို ျပင္းထန္လွတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ဘယ္ႏိုင္ငံမ်ဳိးမဆို ကိုယ္ကိုကိုယ္ လူသားဆန္တဲ့ အၾကင္နာတရား စိတ္ရွိတယ္လို သတ္မွတ္လို႔မရပါဘူး။”
ဒါအျပင္ ethnic cleansing လူမ်ဳိးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ႕ မဆို က်ဴးလြန္တဲ့ျဖစ္ရပ္အတြက္ ျပစ္ဒဏ္ကေန ဘယ္ေတာ့မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ မေပးသင့္ေၾကာင္း နဲ႕ အျပစ္က်ဴးလြန္ သူေတြကို မျဖစ္မေန တရား ရံုးတင္ စစ္ေဆးရမွာျဖစ္တယ္လို႔ Jeremy Hunt က ေျပာပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာ့အေရး အဓိက ကိုင္တြယ္ ေနတဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံုရံုးတင္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ေၾကာင္း ၿဗိတိန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ လို႔ ၀န္ႀကီး Hunt က အခုလို ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ penholder အျဖစ္ အထူးတာ၀န္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ဒီလကုန္က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံျပင္ပ ျမန္မာ့အေရးသီးသန္႔ အဆင့္ျမင့္ ေဆြးေႏြးပဲြကို တာ၀န္ယူက်င္းပ ဖို႔ က်ေနာ္ စီစဥ္ထား ပါတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံုရံုးပို႕ေရးျဖစ္လာဖို႔ကေတာ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေပၚမွာပဲ မူတည္ေနပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ICC ကိစၥကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။”
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ကေတာ့ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြ တရားရံုးတင္ဖို႔ ေသခ်ာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သြားမွာျဖစ္ တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Jeremy Hunt ကေျပာပါတယ္။ ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရး အတြက္ ေဒၚလာ ၁၂၉ သန္း ကူညီပံ့ပိုးေပးခဲ့ေၾကာင္းနဲ႕ အဲဒီအထဲမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံခဲ့ရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးေပါင္း ၂,၀၀၀ အတြက္လည္း ပါ၀င္တယ္ လို႔ ၀န္ႀကီး Hunt ကဆိုပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဆက္ဆံသင့္သလား၊ ေစ့စပ္ညႈိႏႈိင္းတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႕ ဆက္ဆံသင့္သလားဆိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးရဲ႕ ေမးခြန္းကိုေတာ့ သူက အခုလို ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ဆက္ဆံေရး နည္းလမ္းမွန္သမွ် အေရးႀကီးပါတယ္။ သူတို႔က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ လက္ခံ ႏိုင္ဖြယ္မရွိဘူးဆိုတာ သူတို႔ နားလည္ထားပါတယ္။ ၿဗိတိန္အပါအ၀င္ ဥေရာပ သမဂၢကေနလြန္ခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္ က ျမန္မာစစ္တပ္က တာ၀န္ရွိသူ (၇)ဦးကို တဦးခ်င္း ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔ အေရးယူခဲ့ပါတယ္။ ဒီထက္မက ပိုၿပီး အေရးယူလုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြ လိုအပ္ေနပါတယ္။” တနလၤာေန႔က ေထာင္ဒဏ္ (၇)ႏွစ္ စီခ်မွတ္ခံရတဲ့ ရိုက္တာသတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တဲ့ ကို၀လံုးနဲ႕ ေက်ာ္စိုးဦး တို႔အေျခအေနကိုလည္း ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႕ အလြန္ပဲ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မိေၾကာင္းနဲ႕ သူရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ဒီကိစၥကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႕ သီးျခားေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီး Hunt ကေျပာပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ICC ခံုရံုးတင္ေရး ကုလသမဂၢမွာ ညြန္႔ေပါင္း မဟာမိတ္ တည္ေဆာက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေျခအေန ရွိမရွိ လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးက ေမးျမန္းရာမွာ- “ ရိုဟင္ဂ်ာ အက်ပ္အတည္းမွာ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အဆင့္ႏွစ္ဆင့္ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ကပ္ေဘးဒုကၡ ေျဖရွင္းဖို႔နဲ႕ တရားမွ်တမႈအတြက္ ဥပေဒနဲ႕အညီ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမ အခ်က္အတြက္ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ကို လံုလံုၿခံဳၿခံဳနဲ႕ ျပန္ႏိုင္ေရးျဖစ္တယ္။
ဒီအတြက္ ျပႆနာသိပ္မရွိဘူး ဆိုေပမယ့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေျခအေန ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သိပ္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ့ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သူေတြ တရားဥပေဒကို ရင္ဆိုင္ ရမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္လုပ္ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီလိုျဖစ္လာဖို႔ ခက္ခဲတဲ့ ခရီးရွည္ႀကီးသြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူတင္ျပမယ့္ အခ်က္ေတြကိုလည္း အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၀န္ႀကီး Hunt က အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ေတြ႕ဆံုဖို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ သူ႕အေနနဲ႕ စံျပဳထိုက္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အေပၚ ၿဗိတိန္ အစိုးရနဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္ က စိတ္ပ်က္မႈေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႔ သူကို အေသအခ်ာ ေျပာျပမွာပါ။ က်ေနာ္တို႕ အေတာ္မ်ားမ်ားကို သူ႕ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလးစားခဲ့ၾကတာပါ။ သူ႕အေနနဲ႕ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က သူ႕အေနနဲ႕ ျမန္မာ မ်ဳိးခ်စ္၀ါဒီေတြရဲ႕ လမ္းကို လိုက္မလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံသား အားလံုးကို စံခ်ိန္စံႏႈန္းနဲ႕အညီ အေရးတယူ ဆက္ဆံဖို႔ အခြင့္အလမ္းရွိတာကို အသိအမွတ္ျပဳမလား ဆိုတာ ေရြးခ်ယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ျမန္မာ့အေရးမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံခ်င္းဆက္ဆံေရးအရေရာ၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ အခါမွာေရာ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္သြားမယ့္အခ်က္ေတြကို ၀န္ႀကီး Hunt က အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။ “က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသြားတဲ့အခါမွာ စစ္တပ္နဲ႕ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ပါ ေတြ႕ဆံုဖို႕နဲ႕ လက္ေတြ႕အေျခအေနမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆိုတာ ကိုယ္တိုင္သြားၾကည့္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ညွဳိႏႈိင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥမွာေတာ့ ICC ခံုရံုးတင္မတင္ ကိစၥမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိေနပါတယ္။
ဒါဟာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္ရမွာသာ ျဖစ္လာမယ့္ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ အေနနဲ႕ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးအရ သီးျခားေဆာင္ရြက္ေနတာေရာ၊ အကူအညီ ေပးေနသူေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာမွာေရာ အလုပ္ေတြအမ်ားႀကီး လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။” အဂၤါေန႔က ၿဗိတိန္အထက္လႊတ္ေတာ္ မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ၾကားနာပဲြမွာ ျမန္မာ့အေရးနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးသစ္ Jeremy Hunt က ေျဖဆိုသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
