ဒီခ်ဳပ္အစိုးရလက္ထက္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခြင့္ တိုးတက္မႈမရွိေၾကာင္း Pen Myanmar ႏွင့္ အဖဲြ႔အစည္း ၁၃ ခု က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရသက္တမ္းတစ္ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ အေျခအေန တုိးတက္မႈမရွိေသးေၾကာင္း Pen Myanmar ႏွင့္  မိတ္ဖက္ အဖဲြ႔အစည္း ၁၃ ခုက အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္သည္။

PEN Myanmar ႏွင့္ မိတ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္း ၁၃ ခုသည္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိ ေရးသားခြင့္ဆိုင္ရာ ၫႊန္းကိန္းေျခာက္ခုျဖင့္တုိင္းတာရာ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရသည္ အမွတ္ ၆၀ တြင္  ရွစ္မွတ္သာ ရရွိသည္ဟု ၎တို႔၏ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ အေျခအေနအကဲျဖတ္ျခင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။

ဒီခ်ဳပ္အစိုးရကုိ ဥပေဒႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အမိန္႔ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ား၊ သတင္းမီဒီယာ အမွီအခုိကင္းမႈႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လြတ္လပ္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာစုေ၀းခြင့္၊ ေျပာဆုိခြင့္ႏွင့္ ထင္ျမင္ယူဆ ခြင့္၊ သတင္း အခ်က္အလက္ ရယူပုိင္ခြင့္၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အကာအကြယ္ရွိျခင္း စသည့္ ၫႊန္းကိန္းေျခာက္ခုျဖင့္ တိုင္းတာ ခဲ့ေၾကာင္း Pen Myanmar ဥကၠ႒ ဦးမ်ိဳးျမင့္ညိမ္းက ေျပာသည္။

လႊတ္ေတာ္က အေရးေပၚစီမံခ်က္အက္ဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းထားေသာ္လည္း လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မ်ားမွာ ထူးျခား ေျပာင္းလဲမႈ အ နည္းငယ္သာရွိသည္ဟု ေထာက္ျပသည္။

အစိုးရထံမွ သတင္းအခ်က္အလက္ရယူရာတြင္ မသိက်ိဳးကၽြန္ျပဳလုပ္ေနသူမ်ား၊ လူပုဂၢိဳလ္ အဆင့္ဆင့္ လႊဲခ် မႈမ်ားရွိေနဆဲျဖစ္ သည္ဟု သံုးသပ္သည္။

Myanmar Now အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေဆြ၀င္း တရားစဲြဆုိခံရမႈကို ဥပမာေပး၍ သတင္းေထာက္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးႏုိင္သည့္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္က်င့္သံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္စြမ္း မရွိေသးေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ ၌ ေဖာ္ျပသည္။

ယင္းၫႊန္းကိန္းတစ္ခုစီတြင္ အမွတ္ ၁၀ မွတ္သတ္မွတ္ထားရာ ဥပေဒႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အမိန္႔ ၫႊန္ၾကား ခ်က္မ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္စြာစုေ၀းခြင့္၊ ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ထင္ျမင္ယူဆခြင့္တုိ႔သည္ ႏွစ္မွတ္စီ ရရွိၿပီး က်န္ေလးခုတြင္ တစ္မွတ္စီသာရရွိခဲ့သည္။ အကဲျဖတ္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက တစ္မွတ္ကို ေျပာင္းလဲမႈမရွိ၊ ႏွစ္မွတ္ကို မဆို စေလာက္ ေကာင္းမြန္လာသည္ဟု သတ္မွတ္သည္။

PEN Myanmar ႏွင့္ မိတ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရသစ္လက္ထက္ ပထမေျခာက္လအတြင္း လြတ္လပ္စြာေရးသား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္အေျခအေနမ်ားကို အကဲျဖတ္သံုးသပ္ခ်က္ အစီရင္ခံံစာ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။ ယင္းအခ်ိန္က အစိုးရသစ္ရရွိေသာ အမွတ္ႏွင့္ တစ္ႏွစ္တာရရွိေသာ အမွတ္သည္ တူညီေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။

သို႔ရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေျခာက္လ ေရွ႕ေျပးအစီရင္ခံစာတြင္ PEN Myanmar ႏွင့္ မိတ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္း ေျခာက္ခု ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ယခုအစီရင္ခံစာတြင္ PEN Myanmar၊ Article 19၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ေထာက္ပံ့ ကူညီေပးေရးအဖဲြ႔အစည္း (AAPP)၊ တိုင္းရင္းသားသတင္းမီဒီယာကြန္ရက္ (BNI)၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ သူမ်ားဖိုရမ္ (HRDF)၊ ျမန္မာအိုင္စီတီ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအဖဲြ႔ (MIDO)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာအသင္း (MJA)၊ ျမန္မာသတင္းစာနယ္ဇင္းကြန္ရက္ (MJN)၊ ျမန္မာသတင္းစာဆရာသမဂၢ (MJU)၊ ျမန္မာသတင္း မီဒီယာ ေရွ႕ေနကြန္ရက္ (MMLA)၊ ျပည္ႀကီးခင္ႏွင့္ ညီမွ်ျခင္းျမန္မာတို႔ ပါ၀င္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ကထက္ ၁၂ ဆင့္ တုိးတက္လာေသာ္လည္း အခက္ အခဲမ်ားရွိေနေသးေသာ အနီေရာင္ႏုိင္ငံအဆင့္၌ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖဲြ႔ (RSF) က ဧၿပီ ၂၆ ရက္က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ဥပေဒႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အမိန္႔ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္မညီေသာ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား (ရာဇသတ္ႀကီးပုဒ္မတြင္ပါေသာ လြတ္လပ္ စြာ ေရးသား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ကို အတားအဆီးျပဳေနသည့္ ပုဒ္မမ်ား၊ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ၊ ပံုႏွိပ္ေရးႏွင့္ထုတ္ေ၀ေရး လုပ္ငန္းဥပေဒ၊ သတင္းႏွင့္မီဒီ ယာဥပေဒ) ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ အႀကံျပဳထားသည္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒပုဒ္မ ၆၆ (ဃ)ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ ေတာင္းဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္ျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ လြတ္လပ္စြာေရးသားထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ဦးစားေပးေဆြးေႏြးမႈမရွိေသးသည္ကိုေတြ႔ရေၾကာင္း အထက္ပါ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက ဆိုသည္။

# 7 Day