အေမရိကန္က စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့မႈ႐ုပ္သိမ္းေရး အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရန္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ကုိယ္စားလွယ္ အဆိုတင္သြင္း၊ ေဆြးေႏြးရန္မသင့္ဟု လႊတ္ေတာ္ဆံုးျဖတ္
အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ႐ုပ္သိမ္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းေၾကာင္း အဆိုကို ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၀င္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိုးက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့ရာ လက္ခံေဆြးေႏြးရန္မသင့္ဟု လႊတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့သျဖင့္ အဆိုမွာ ႐ံႈးနိမ့္သြားသည္။
ယင္းအဆိုကို ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းသို႔ တင္သြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆိုကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရန္သင့္ မသင့္သေဘာထားရယူခဲ့ရာ သေဘာထားကြဲလြဲသျဖင့္ စက္ခလုတ္ သံုးမဲခြဲ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။
မဲေပးခြင့္ရွိသူကိုယ္စားလွယ္ ၃၉၅ ဦး ရွိသည့္အနက္ ေထာက္ခံမဲ ၁၅၁ မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၂၁၉ မဲ၊ ၾကားေနမဲ ၁၆ မဲျဖင့္ ကန္႔ကြက္မဲမ်ားေသာေၾကာင့္ အဆိုကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရန္မသင့္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ေမလက စတင္ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ သမၼတ၏ စီမံခန္႔ခြဲ႔မႈဆိုင္ရာ အီးအို ၁၃၀၄၇ အရ အေမရိကန္ႏိုင္ငံဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာန ေအာက္ရွိ OFAC ဌာနခြဲက ပိတ္ဆို႔မႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ပိတ္ဆို႔မႈျပဳလုပ္ရျခင္းကိုေဖာ္ျပရာတြင္ အဆိုပါ ေခတ္ကာလက ျမန္မာႏုိင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီအေရးကို ဆန္႔က်င္ျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ အတိအလင္းေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိုးက လႊတ္ေတာ္သို႔ေျပာသည္။
“၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ အႀကီးမားဆံုး တိုးတက္မႈ မွတ္တိုင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္မွာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ဖို႔ ဖိအားေပးမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲနီးတဲ့ကာလမွ အေမရိကန္ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ အမတ္တစ္ဦး ကဆိုရင္ ျပည္သူေတြေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အႏိုင္မရရင္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ တရားမွ်တမႈမရွိဘူးလို႔ ေျပာတဲ့ အဆင့္ထိ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား အမွတ္ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ ႏုိင္ငံ တကာကေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္တရားမွ်တစြာ က်င္းပေပးခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ တာ၀န္လႊဲေျပာင္းမႈကို ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ ညီမွ်မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက်မႈေတြကို တစ္ၿပိဳင္တည္း ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ ဒီမုိကေရစီေလွ်ာက္လွမ္းမႈလမ္းကို အားေပးရမွာ ကူညီရမွာ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးရမွာ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံႀကီးမ်ားရဲ႕ ၀တၱရားပဲျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအေရး ျမႇင့္တင္ေရးကိုအားေပးသြားမယ္။ ကူညီသြားမယ္ဆိုတဲ့ ကတိေတြ အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔ မွာေတာ့ အေျပာနဲ႔အလုပ္ကြာဟေနေသးတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာကလည္း ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အသိအမွတ္ျပဳ၊ အားေပးေထာက္ခံေနၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရအေန နဲ႔လည္း ဒီမိုကေရစီ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္တဲ့ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ကမၻာ့ဒီမုိကေရစီ ဦးေဆာင္ႏုိင္ငံလို႔ခံယူထားတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ပိုမိုအားေပးသင့္ေထာက္ခံသင့္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတာက ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ေမလက စတင္ခဲ့တဲ့ပိတ္ဆို႔မႈကို မ႐ုပ္သိမ္းေသးဘဲ ယခုႏွစ္ ေမလမွာ ဆက္လက္ၿပီး သက္တမ္း တိုးခဲ့တာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္” ဟု ဦးသန္းစိုးက ေျပာသည္။
ဒီမုိကေရစီအေရးတိုးတက္မႈေတြရွိေသာ္လည္း အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အကန္႔အသတ္ျဖင့္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးေန သည္ကိုသာေတြ႔ရေၾကာင္း ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ ယခုႏုိင္ငံတြင္ ဒီမုိကေရစီလမ္း ေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သည္ဟု ၎င္းက ထပ္ေလာင္းေျပာသည္။
“ပိတ္ဆို႔အေရးယူစဥ္က အေၾကာင္းအရာမ်ားလည္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဆက္လက္ပိတ္ဆို႔ ေနျခင္းဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ပေဒသာပင္ကို သင္းသတ္ေနသလိုျဖစ္ပါတယ္။ ယခုလိုပိတ္ဆို႔မႈအား ႐ုပ္သိမ္းေပးႏိုင္ေရးကို ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရမွ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ အဆိုကို လႊတ္ေတာ္မွတစ္ဆင့္ တင္သြင္းအပ္ပါတယ္” ဟု ဦးသန္းစိုးက အဆို တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးစိုင္းထြန္းစိန္က ေထာက္ခံခဲ့ကာ အဆိုကိုလက္ခံ ေဆြးေႏြးရန္ သေဘာတူမတူကို လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ေမးျမန္းခဲ့သည္။
အဆိုကို လႊတ္ေတာ္အတြင္း လက္ခံေဆြးေႏြးရန္ သေဘာတူေၾကာင္း ဆႏၵေပးခဲ့သူမ်ားရွိသကဲ့သို႔ မတူေၾကာင္း ေျပာၾကားသူမ်ားလည္းရွိသျဖင့္ စက္ခလုတ္သံုးမဲခြဲဆံုးျဖတ္ခဲ့ရာ ကန္႔ကြက္မဲမ်ားသျဖင့္ အဆိုကို လႊတ္ေတာ္ အတြင္းေဆြးေႏြးရန္မရွိေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ေၾကညာသည္။
